A Kuru

  Bazı Soru tipleri/Yönergeler (instructions)

·         Match the sentences : Cümleleri eşleştir

·         Put the words in the correct order to make sentences / questions: Cümle ya da soru yapmak için  kelimeleri düzgün sıraya koy

·         Fill in the blanks with the correct tense: Boşlukları uygun zaman (tense) ile doldur.

·         Complete the dialogue/conversation: Diyaloğu tamamla

·         Complete the sentence: Cümleyi tamamla

·         Choose/Circle / Underline the correct alternative: Doğru seçeneği işaretle

·         Underline the suitable/correct word: Doğru kelimenin altını çiz

·         Write / Ask Questions for the answers: Cevabın sorusunu yaz
      Ask questions for the underlined words: Altı çizili kelimeler için soru yaz 

·         Answer the questions: Soruları cevapla

·         Complete the text with the correct form of the words in brackets: Metni parantez içinde verilen kelimelerin doğru halleri ile tamamla

·         Circle/Underline/Choose the wrong/incorrect: Yanlış olan seçeneği işaretle/altını çiz/seç

·         Rewrite the sentences using / with … : Cümleleri … kullanarak yeniden yaz

ALTI ÇİZİLİ KELİMELERE UYGUN SORU SORMA ALIŞTIRMALARI 

    Altı çizili kelimelerden soru yapma kafa karıştırıcı görünebilir ancak çizili kelimenin cümledeki yerini bulabilirseniz sorularınızı oluşturma işini yarıladınız demektir.

Örneğin ;I went to the cinema yesterday afternoon.

Gibi bir cümle verilir ve soru oluşturmanız istenirse yapmanız gereken tek şey altı çizili sözcüğün cümlede bize neyi anlattığını bulmaktır.

Bura da bir zamandan bahsediyor (dün öğleden sonra) 
O zaman yapmamız gereken şey bu zamanı bulabilmek için soruya  “When” ile başlamaktır.

Daha sonra cümlemizin zamanına uygun sorumuzu oluştururuz .

Past ise past, present ise present yapmalıyız 
En çok yanlışlık yapılan kısım zaman uyumu kısmıdır.

Yukarıdaki cümlemizin sorusu  When did you go to the cinema ? şeklinde oluşturulur 

Altı çizili kelimeleri soru cümlesine katamayız çünkü bizden zaten o altı çizili kısmı sormamız istenmektedir. 

I went to the cinema yesterday afternoon cevabı soruya uygunsa cümlenizi doğru kurdunuz demektir.

Cevap “I “ ile başladığı için sorumuzu “you”  ile oluşturuyoruz 
ve cümle past tense olduğu için sorumuzu past tense kurallarına göre oluşturmayı unutmuyoruz.

       I go out with my friends twice a week .

    Burada altı çizili kısım bir sıklık anlatmaktadır eğer always,usually,rarely,seldom,hardly ever,once,twice,three times...,often gibi sıklık zarflarının altı çiziliyse
soru  Present Simple kurallarına göre oluşturulur ve soru kelimesi “how often” dır.

Sorumuz;

       How often do you go out with your friends ?

   Cümledeki zamirleri soru kişisine göre değiştirmeyi unutmuyoruz.
I ile başlayan bir cevap varsa soruyu   karşımızdakine sorarmış gibi oluşturmamız gerekmektedir.

      My mother usually gets up at 5 .am.

    saatlerin altı çizili ise soru kelimemiz her zaman What time ? dır.

What time does your mother usually get up?

      Cevap my mother olduğu için soruda your mother diye sormalıyız.

      I  went out with my friends last night .
Eğer cümlede herhangi bir kişinin ya da kişilerin altı çizili ise soru kelimemiz kesinlikle “who “ olmalıdır.

      Who did you go out with last night?
Altı çizili kısmı cümleye katmadan sorumuzu oluştururuz.

       My mother bought a car yesterday.

Unutmamanız gereken en önemli kısım öznenin altı çizili ise cümleye koyabileceğimiz bir zamir olmadığı için fiili aynen almamız gerektiğidir.

      Who bought a car yesterday ? 
burada
who did you buy a car 
diyemeyiz çünkü o zaman sen arabayı kime aldın demiş oluruz bizim burada merak ettiğimiz araba alma eylemini yapanın kim olduğu.
Onu da bilmediğimiz için soruyu kurabileceğimiz bir özne koyamayız.

  My mother always cooks dinner.  
Who always cooks dinner?

Cevabım sorumu karşılıyorsa doğru yapmışım demektir.Ya da sadece my mother dediğim an doğru cevap vermiş oluyorsam cümlemi düzgün kurmuşumdur.

       I saw your father at  my school yesterday .

    Yukarıdaki  cümlede yine bir kişinin altı çizilidir dolayısıyla sorumu “who “ soru kelimesini kullanarak oluşturacağım ve burada dikkat etmem gereken husus işi yapanın belli olmasıdır.

Bu yüzden sorumu Who did you see at your school yesterday ? diye oluşturmam gerekmektedir.

     I bought a pair of shoes yesterday.
Nasıl soracağımızı bilemediğimiz zaman hemen cümleyi öğelerine ayırmalıyız.
Alan kim ? (ben )
 ne zaman aldım?  (Dün)
Ne aldım (bir çift ayakkabı) demek altı çizili kısmı Ne aldım sorusu sorduğum takdirde bulabiliyorum
dolaysıyla sorumu What ile oluşturmalıyım What did you buy yesterday?

     My best-friend paid 15 liras for that t-shirt.
Eğer altı çizili kısım para ile ilgili ise hemen sorumuzu
How much ile oluştururuz how much did your best-friend pay for that t-shirt? 

     There are 25 students in the class.
Eğer bir sayı verilmiş ve altı çizilmisse ya da cümlemizde a lot of ,some,a little gibi quantifiers varsa  soru kelimem ya How much ya da How many dir.

Sayılabilen bir isim varsa  How many sayılamayan bir isim varsa How much kullanırım.
Bu durumda yukarıda cümlemizin sorusu.How many students are there in the class ? olmalıdır.  

    My brother eats a lot of cheese everyday?

    Burada merak edilen peynirin çokluğudur o yüzden sorumu peynir sayılamadığı için
How much cheese does your brother eat every day ? şeklinde sormalıyım.

    Son olarak cümlemizde eğer bir ya da birden fazla fiilin altı çiziliyse o zaman sorumuzu genelde "do" (yapmak) fiili ile oluştururuz.Bknz:

    I  sit in front of tv everyday. 
Bu cümlemizin sorusu 
What do you do in front of the tv every day? olabileceği gibi 
What do you do every day ?de olabilir.
Çünkü eylem merak edilmektedir.

  I met my friends and drink  a cup of coffee yesterday.
What did you do yesterday ?   



  Ancak eğer karşınıza My father walks to school ya da My father goes to school by car. gibi cümleler çıkarsa burada öğrenilmek istenilen okula nasıl gidildiği olduğu için soru kalıbımız "How" olmalıdır. 

How does your father go to school ? en doğru soru olacaktır.

Cümlemizde slowly,noisily,fast,quietly gibi zarflar var ise sorumuzu "how" ile oluşturmayı unutmuyoruz 
çünkü bir eylemin nasıl yapıldığını zarflar belirler ve cümlede zarfları How sorusu ile bulabiliriz.!!!!!!!  

Örneğin.
    My father talks slowly.Cümlesinin sorusu How does your father talk? olmalıdır.



Bu durumda hepsini içeren bir alıştırma yapmak daha yararlı olacaktır.
Aşağıdaki örnekleri kendiniz yapmaya çalışın ve sonra buradan kontrol edin.

    1)My teacher gave 500 £ to my father  last week. 

Şimdi sırasıyla altı çizili yerlerin sorularını oluşturalım

    1)Who gave 500£ to my father last week?

   2)My teacher gave 500 £ to my father  last week.

   2)What did your teacher do last week? Ya da What did your teacher do to your father ? Ancak birincisi yeterli olacaktır.

   3)My teacher gave 500 £ to my father  last week.

   3)How much (money) did your teacher give to your father last week?

   4)My teacher gave 500 £ to my father  last week.

   4)Who did your teacher give 500£ to ?

    5)My teacher gave 500 £ to my father  last week.(zamanın altı çizili) 

   5)When did your teacher give 500£ to your father ? (zamirlerin değişimine dikkat)

    Şimdi sizin yapmanız için bir kaç örnek yazıyorum.Bir kaç gün içinde cevapları buraya yükleyeceğiz.

   1) Haydar is writing a letter.

   2)Haydar is writing a letter.

   3)Haydar is writing a letter.

   4)My teacher walks home from school.

   5) I usually drink cola.

   6)I always listen to my teacher in the class.

      PRESENT PERFECT TENSE

    Bu tense Türkçe'de karşılığı olmadığı için kafa karıştıran bir tense tir.Ancak belirli kurallara dikkat edersek farkı görebiliriz.Hangi durumlarda present Perfect Tense kullanılır.
     Have
      Has       +  V3     

       1) EXPERIENCES (DENEYİMLER)

      Hayatımızda hiç yapmadığımız ya da bir kaç kere yaptığımız ancak zamanı belli olmayan olayları anlatırken kullanırız.Mesela
                                I have seen a lot of interesting places
                                My mother has ridden a horse once
                      Bu eylemlerin ne zaman yapıldığı belli değildir ya da önem arz etmez önemli olan bu eylemi  gerçekleştırmiş olmamdır.

    Presen perfect Ever /never/ before     ile karşımıza çıkar .Never cümleye "hiç " anlamı kattığı için cümle yapısını olumsuz yapmamıza gerek yoktur.

       I have't seen any famous actors before = I have never seen any famous actors.
           cümleleri anlam olarak birbirlerinin aynısıdır.

        Birine hayatında bir şeyi yapıp yapmadığını bçyle bir deneyime sahip olup olmadığını sorarken yine present perfect kullanıyoruz karşımıza genelde  Have you ever........? yapısıyla çıkar.
     
     Has your mother ever seen an actor?                    Yes,She has.
                                                                                 No,She hasn't
                                                                               
                                                                              No,I haven't.
     Have you ever ridden a horse before?                 Yes,I have.
   
     Have you ever flown in a jumbo jet?           
    
    Present perfect Tense de fiilin her zaman üçüncü halini kullanırız.Olumlu ,olumsuz ve soruda asla fiilin yalın haline geri dönmeyiz.
 

I	Have	written a lot of books
we	Have	seen a lot of movies
You	have	flown in a jumbo jet before
They	Have	seen a famous actor before
He	Has	gone to a circus
She	has	written a love letter
It	Has	sent a confirmation e-mail

            
   

I	HAVE	NOT	ridden a horse before
We
You
They
He	HAS	NOT	ridden a horse before
She
it

         

Have	You        I       They        we	Written a book before ?
Has	he         she           it	seen a horror film before?

     
        KULLANIM 2.
b     Geçmişte olan ve etkisini hala gördüğümüz ,yakın bir zamanda yaptığımız eylemleri anlatmak için kullanılır ne zaman yapıldığı belli değildir.Örneğin (just ve already ile kullaılır)

          I've just cleaned the house   Burda evi temizleme eyleminin ne zaman yapıldığı belli değildir ancak ev temizdir.Geçmişte yapılmış ve etkisini hala gösteren derken bunu kastediyoruz.

         I've just moved here.   Buraya yeni taşındım gibi bir anlam vermektedir.Ne zaman taşındığım tam olarak belli değildir.Ancak evde daha açılmamış koliler görme olasılığımız yüksektir.Çünkü taşınma eylemini henüz yapmışımdır.        

            PRESENT PERFECT TENSE 'İ ANLAMANIN EN İYİ YOLU SIMPLE PAST İLE KARŞILAŞTIRMAKTIR.

             I have broken my leg.(bu eylemde bacağın kırılma eyleminin ne zaman gerçekleştiği bilinmez.

        I broke my leg two days ago. (burada belirli bir zaman vardır ve geçmişte belirli bir zamana işaret eden her cümle past tense olmalıdır.Present perfect tense olamaz)

         Örnek:
  Mary _have'nt seen_ (not/see) any horror films before.(tam bir zaman verilmemiş)
  Mary____didn't watch   (not/watch) the horror film on Tv last night.(belirli bir zaman var)